ACT (Acceptance Commitment Therapy)
Waarom zou je iets dat spannend is niet eng mogen vinden? Wat gebeurt er als mijn angst er gewoon mag zijn
en ik mijn gedachten daarbij observeer?
ACT betekent Acceptance Commitment Therapy. Eigenlijk is het meer een training in levenskunst. Want het leven heeft nou eenmaal ups, maar ook downs. En dat is ook gewoon en normaal. Maar: hoe ga je nou vooral met die downs om? Bij ACT leren kinderen/jongeren nieuwe vaardigheden in het omgaan met negatieve gedachten en pijnlijke emoties. Dit is de acceptatiekant. De commitmentkant leert kinderen/jongeren helder te krijgen wat ze belangrijk vinden: wat wil het kind/de jongere nu echt van binnen? Vervolgens leert het kind/de jongere zich hieraan te houden en dit te vertalen naar concrete stappen. Het hoofddoel is het bevorderen van mentale veerkracht waardoor het kind/de jongere leert omgaan met tegenslagen. In de begeleiding helpt Rolinka kinderen/jongeren ontdekken wat hun sterke kanten zijn, wat zij kunnen betekenen in de wereld om hen heen en hoe zij kunnen omgaan met de tegenslagen die zich wellicht op hun pad zullen voordoen.
Basismodel ACT
Als je kijkt naar wat we binnen ACT doen, dan is dat terug te brengen tot drie praktische categorieën: hoofd, lijf en hart. Wat ervaar je met je lijf, wat zegt je hoofd, en hoe handel je vanuit je hart? Bij ACT draait het om het onderzoeken van deze categorieën waardoor de psychologische flexibiliteit kan ontwikkelen. Om dit te bereiken wordt er gewerkt met zes kernprocessen:
- Cognitieve defusie: kijken naar je denken
- Mindfulness: in het hier en nu zijn
- Acceptatie en bereidheid: jezelf open stellen
- Zelf-als-context: flexibele relatie met jezelf
- Verhelderen van waarden: weten wat belangrijk is
- Toegewijde actie: waardengericht handelen
Gezamenlijk zorgen deze processen voor meer psychologische flexibiliteit. In één zin gevangen:
ACT leert je om op een zachtaardige manier om te gaan met alles wat je denkt, voelt en ervaart, terwijl je op weg gaat om je doelen en dromen te verwezenlijken.
Begeleiding
In de begeleiding worden oefeningen gedaan die kinderen/jongeren helpen ontdekken wat hun sterke kanten zijn, wat zij kunnen betekenen in de wereld om hen heen en hoe zij kunnen omgaan met tegenslagen die zich wellicht op hun pad zullen voodoen.
De begeleiding die Rolinka biedt kan individueel of in een groep plaatsvinden. In de individuele begeleiding ga je ontdekken wat jij nu eigenlijk van binnen graag wil en wat dat betekent voor welke acties je gaat ondernemen. En dat dat spannend is of eng...dat mag er zijn. Want soms is de weg naar dat wat je graag wil, niet altijd de makkelijkste weg. Maar als je iets blijft vermijden kan het maar zo zijn dat je leven aan je voorbij trekt op een manier die je niet graag wil.
ACT is ook geschikt om in een groep te geven. Dit werkt goed omdat deelnemers herkenning, steun en motivatie vinden bij elkaar, wat het leerproces verdiept en versnelt. De groepsbegeleiding is voor kinderen van 7 tot en met 11 jaar.
Metaforen
In de begeleiding werkt Rolinka met ACT Guide of met ACT4kids. Dit laatste programma is speels en visueel opgebouwd, zodat het aansluit bij de belevingswereld van kinderen. Het werkt met vaste metaforen: uil, hart, boom, olifant, kat en het eiland.
De uil staat voor gedachten en gevoelens. Soms geeft hij wijze raad, soms kletspraat. Kinderen leren onderscheid maken tussen helpende en niet-helpende gedachten.
Het hart symboliseert wat je belangrijk vindt, waar je blij van wordt, je waarden. Het hart helpt je keuzes maken die bij jou passen.
De boom staat voor bewustzijn en aandacht. De boom helpt kinderen stilstaan bij wat ze voelen, zien, horen, ruiken en proeven – in het hier en nu.
De olifant heeft een lange slurf om kletspraat van de uil weg te blazen. Zijn dikke huid staat voor veerkracht: het kunnen dragen van moeilijke gevoelens zoals verdriet of boosheid.
De kat is nieuwsgierig en eigenwijs. Hij doet wat hij wil, ongeacht wat hij voelt of denkt. De kat staat voor toegewijd handelen – doen wat belangrijk is, ondanks obstakels.
Het eiland symboliseert het leven. Op het eiland gebeuren dingen uit het verleden, heden en toekomst. Kinderen leren dat ze hun koers kunnen bepalen ondanks dat wat er gebeurt.
Wanneer je merkt dat je liever niet met de vaste metaforen werkt kan er meer vanuit zelfbedachte metaforen gewerkt worden. Rolinka werkt dan meer vanuit ACT Guide (ook met een app), maar meestal wordt een combinatie aangeboden. Aangeraden wordt om ook thuis en eventueel op school met oefeningen aan de slag te gaan, zodat ACT echt toegepast kan gaan worden in het leven.